Szlifierki do otworów wykorzystuje się do obróbki wewnętrznych powierzchni walcowych i stożkowych. Przy użyciu przyrządów ze specjalnego wyposażenia można też szlifować nimi powierzchnie czołowe, przy jednym zamocowaniu przedmiotu.
Szlifierki do otworów dzielą się na:
-
Szlifierki zwykłe – które dzielą się, w zależności od rozwiązania posuwu, na:
– szlifierki ze wzdłużnie przesuwnym wrzeciennikiem przedmiotu (umieszczonym na stole),
– szlifierki ze wzdłużnie przesuwnym wrzeciennikiem ściernicy (umieszczonym na stole);
-
Szlifierki bezkłowe – używane przy obróbce cienkościennych tulei i pierścieni.
-
Szlifierki planetarne – używane przy obróbce otworów w dużych i ciężkich przedmiotach (wrzeciono ze ściernicą wykonuje tu wszystkie ruchy niezbędne do szlifowania);
W obrębie szlifierek zwykłych wyróżnia się szlifierki produkcyjne i szlifierki uniwersalne – sterowane ręcznie lub automatycznie.
Szlifierki produkcyjne stosowane są przy obróbce w automatycznym cyklu pracy, ustalonym w kolejności: dojście ściernicy, zdzieranie, obciąganie ściernicy z automatyczną kompensacją jej zużycia, wykańczanie i wycofanie ściernicy.
Automatyczny cykl pracy – w zależności od wymiaru i kształtu szlifowanego otworu – może być sterowany: mikrołącznikami współdziałającymi z krzywkami mechanizmu dosuwu, z urządzeniem sprawdzianowym i pomiarowym dwupunktowym.
Szybkości stołu zmieniają się podczas trwania cyklu z szybkości dojścia na szybkość zdzierania, obciągania i wykańczania. Do zdzierania i wykańczania osobno nastawiana jest wielkość dosuwu ściernicy. Automatyczna kompensacja zużycia ściernicy odbywa się w cyklu.
Szlifierki bezkłowe to obrabiarki, które najczęściej pracują w cyklu automatycznym. Stosowane są do szlifowania pierścieni łożysk tocznych, tulei i rolek łańcuchowych. Maszyny te przeznaczone są głównie do szlifowania przedmiotów cienkościennych – nie mogą być mocowane w uchwycie, ponieważ nacisk szczęk mógłby je odkształcić.
Bazą dla wykonania przez nie otworów są średnice zewnętrzne, które muszą być wcześniej dokładnie obrobione. Wrzeciennik przedmiotu składa się w nich z: tarczy prowadzącej (napędza ona przedmiot z bezstopniowo regulowaną prędkością obrotową), podtrzymki – niezbędnej do podparcia przedmiotu (przy przedmiotach o niewielkiej średnicy, do których nie mieszczą się rolki podtrzymujące) i rolki dociskowej, która podpiera przedmiot, dociska go do tarczy prowadzącej.
Na szlifierkach bezkłowych można też szlifować otwory stożkowe. Umożliwia to skręcenie osi rolki podtrzymującej lub podtrzymki, osi rolki dociskowej i tarczy prowadzącej do osi ściernicy roboczej, o kąt, który jest równy kątowi wierzchołka stożka.
Szlifierki planetarne szlifują duże otwory w korpusach ciężkich i otwory w przedmiotach, których nie można zamocować w uchwytach samocentrujących.
W maszynach tych przedmiot mocowany jest na nieruchomym stole. Wszystkie ruchy, które są niezbędne do szlifowania otworu wykonuje wrzeciono ściernicy. Ściernica wykonuje ruch obrotowy główny, ruch posuwowy po obwodzie koła (nazywany ruchem planetarnym), ruch postępowo-zwrotny ściernicy (wzdłuż otworu) i ruch dosuwowy (po promieniu szlifowanego otworu). Szlifierki planetarne posiadają poziomą lub pionową oś wrzeciona.
Maszyny pionowe tego typu mają uniwersalne zastosowanie. Szlifują otwory, obrabiają płaszczyzny pionowe i zewnętrzne powierzchnie walcowe przedmiotów nieobrotowych.
Szlifierki współrzędnościowe to maszyny zbliżone pod względem wykonywanych ruchów kinematycznych do szlifierek planetarnych. Zasadniczą cechą różnicującą te obrabiarki jest ich wielkość (szlifierki współrzędnościowe są mniejsze) i sposób wykonania obróbki (maszyny współrzędnościowe są precyzyjniejsze).
Urządzenia te przeznaczone są do obróbki bardzo dokładnie rozstawionych otworów, do szlifowania których niezbędna jest niewielka chropowatość powierzchni i mała tolerancja wymiarów.
Maszyny te mają konstrukcję bramową dwukolumnową. Charakteryzują się bardzo dokładnie określonymi względnymi przesunięciami stołu i osiami wrzeciona, w stosunku do prostokątnego układu współrzędnych. Za pomocą precyzyjnych optycznych urządzeń pomiarowych określane są w tych szlifierkach kolejne położenia stołu i osi wrzeciona. Ściernica ma tu ruch obiegowy, tzw. planetarny (oprócz ruchu roboczego), wokół osi szlifowanego otworu i ruch postępowo-zwrotny, wzdłuż osi tworzącej otwór. Stół i przedmiot podczas wykonywanego zadania obróbczego są nieruchome.
Przy użyciu odpowiedniego wrzeciennika ściernicy można też szlifować na szlifierkach współrzędnościowych różne płaszczyzny i kanałki.
Szlifierki uniwersalne to obrabiarki, które posiadają urządzenie do planowania, umożliwiające zabielanie czołowej powierzchni szlifowanego przedmiotu – bez konieczności zmiany jego zmocowania. Maszyny te mają szeroki zakres bezstopniowej regulacji prędkości obrotowych wrzeciona przedmiotu i prędkości przesuwu stołu. Posiadają też szybkoobrotowe wrzeciona ściernicy, które pozwalają na ekonomiczne użytkowanie tych szlifierek w produkcji jednostkowej i małoseryjnej.
Szlifierki uniwersalne mają na mostku podstawy korpusu, po lewej stronie, wrzeciennik. Może on być skręcany w poziomej płaszczyźnie podczas szlifowania stożkowych otworów.
Na precyzyjnych tocznych łożyskach wrzecionowych pracuje wrzeciono przedmiotu, które jest napędzane przez silnik prądu stałego bezstopniową regulacją prędkości obrotowej.
W sytuacji, gdy stół osiągnie prawie skrajne położenie, wrzeciono przedmiotu zostaje zatrzymane. Stół przesuwa się po ślizgowych prowadnicach korpusu podstawy. Stół można przesuwać ręcznie i hydraulicznie – o bezstopniowej regulacji prędkości. Jego prędkości do szlifowania i obciągania ściernicy ustawiane są oddzielnymi pokrętłami.
Szlifierki uniwersalne do otworów mają zamocowany na stole wrzeciennik ściernicy, posiadający suport, który – dzięki przekładni z płaskim pasem – otrzymuje napęd od silnika elektrycznego.