Prasy znajdują swoje zastosowanie również w przetwórstwie tworzyw sztucznych.
Tworzywo stosowane do takiego prasowania nazywa się tłoczywem – to związek wielkocząsteczkowy, który jest połączony ze środkami modyfikującymi. Najczęstsze zastosowanie znajdują tu tzw. duroplasty, takie jak: żywice fenolowoformaldehydowe (inaczej nazywane fenoplastami) oraz żywice mocznikowo i melominowo-formaldehydowe (inaczej nazywane aminoplastami).
Im bardziej tłoczywo do prasowania jest wstępnie wysuszone, tym krótszy jest czas jego prasowania.
Podczas prasowania tworzyw sztucznych (termoutwardzalnych) tłoczywo w postaci proszku albo tabletek załadowane zostaje do ogrzewanej formy prasy. Zawarta w tłoczywie żywica uplastycznia się dzięki nagrzaniu się ścianek formy. Tłoczywo pod naciskiem stempla płynie i wypełnia gniazdo formy. Następnie dochodzi do procesu polikondensacji, w którym zawarta w tłoczywie żywica utwardza się.
Podczas uplastyczniania, a potem utwardzania żywicy, która zawarta jest w tłoczywie, występuje w formie wydzielanie się substancji lotnych, takich jak: para wodna, azot i amoniak (tak zwane produkty uboczne procesu polikondensacji).
Żywica podczas utwardzania przechodzi ze stanu plastyczno-ciekłego w stan stały i nietopliwy – co nazywane jest strukturą przestrzennie usieciowaną. Gotową wypraskę, gorącą jeszcze wyjmuje się z formy po jej utwardzeniu, bez obawy o jej odkształcenie.
Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje prasowania tworzyw sztucznych: prasowanie tłoczne, przetłoczne i płytowe.
Prasowanie tłoczne charakteryzuje się tym, że tłoczywo, w postaci proszku lub tabletek załadowuje się do gniazda formy, którą potem się zamyka. Kształtowanie wypraski spowodowane jest wytworzeniem ciśnienia w tłoczywie przez ruch stempla w dół. Gdy stempel zatrzyma się, dochodzi do ostatecznego ukształtowania wyrobu. Tłoczywo znajduje się w formie do wystąpienia tzw. polikondensacji. Następnie formę otwiera się i wyjmuje się gotową wypraskę.
Istotnymi parametrami prasowania tłocznego tworzyw termoutwardzalnych są: ciśnienie, temperatura i czas.
Podczas tego typu prasowania może dojść do sytuacji, gdy składniki lotne (produkty polikondensacji) nie mogą się wydostać z tłocznej formy. Stosuje się wówczas tzw. odgazowanie (odpowietrzanie). Polega ono na otworzeniu formy po wstępnym sprasowaniu.
Najczęściej stosowanym tłoczywem do prasowania tworzyw sztucznych są tabletki. Używanie ich jest dogodniejsze, ponieważ szybciej załadowuje się nimi formę, łatwiejsze jest dozowanie nimi i mniejsza jest przy tym objętość komory formującej.
Prasowanie tłoczne przeprowadza się na hydraulicznych prasach górnonapędowych, o pojedynczym działaniu.
W maszynach tych do nieruchomego, dolnego stołu prasy zamocowuje się dolną część prasowniczej formy – matrycy. Do górnego, ruchomego stołu mocuje się stempel – górną część formy. Stempel i matryca są ogrzewane zazwyczaj elektrycznymi grzejnikami.
Podczas prasowania tłocznego tworzyw termoutwardzalnych stosuje się najczęściej dwa rodzaje form: formy stacjonarne i zdejmowane, w zależności od charakteru eksploatacji.
Można jednak wyróżnić jeszcze inne rodzaje form przeznaczonych do tego typu prasowania, np.: jednokrotne i wielokrotne do prasowania tłocznego jednoczesnych wyprasek, które stosowane są według potrzeby różnej ilości wyprasek uzyskiwanych jednocześnie.
W zależności od płaszczyzny podziału wyróżnia się formy z jedną lub dwiema równoległymi lub prostopadłymi płaszczyznami podziału.